Op 1 juni 2023 heeft het Europees Parlement het voorstel voor de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) uit februari 2022 goedgekeurd. De CSDDD vereist dat bedrijven due diligence uitvoeren op het gebied van mensenrechten en milieu en daar verantwoording over afleggen.
Wat is het doel van de CSDDD en wat zijn de eisen?
Als onderdeel van de Europese Green Deal verplicht de CSDDD bedrijven ervoor te zorgen dat hun bedrijfsstrategie aansluit bij de doelstelling van het Klimaatakkoord van Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius. Het doel van de richtlijn is “…het bevorderen van duurzaam en verantwoordelijk bedrijfsgedrag en het verankeren van mensenrechten en milieuoverwegingen in de bedrijfsvoering en het ondernemingsbestuur.”
De voorgestelde richtlijn eist dat bedrijven negatieve gevolgen voor de mensenrechten en het milieu die verband houden met hun activiteiten identificeren en beëindigen. Voorbeelden zijn dwangarbeid en kinderarbeid, slechte arbeidsomstandigheden, ontoereikend afvalbeheer, vervuiling en de uitstoot van broeikasgassen. Hetzelfde moeten zij doen bij hun dochterondernemingen en bedrijven in de waardeketen. En ze moeten potentiële gevolgen voorkomen, beperken en publiekelijk verantwoording afleggen over hun due diligence-inspanningen.
De richtlijn bevat ook plichten voor directeuren van bedrijven die onder de reikwijdte vallen. Ze moeten de implementatie van due diligence-processen plannen, er toezicht op houden en due diligence in hun bedrijfsstrategie opnemen. Van hen wordt ook verwacht dat zij bij zakelijke beslissingen rekening houden met mensenrechten, klimaatverandering en de gevolgen voor het milieu.
Ten slotte moeten bedrijven meldpunten opzetten waar werknemers en andere belanghebbenden hun zorgen en klachten kunnen melden. De processen voor het onderzoeken van en reageren op deze zorgen en klachten moeten ook worden gecreëerd.
Wat is de samenhang met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)?
De CSDDD is nauw verbonden met de CSRD. De CSRD verplicht te rapporteren over ESG-kwesties. Hiervoor moeten processen worden ingesteld om positieve en negatieve effecten te kunnen identificeren. Dit hangt nauw samen met de due diligence-verplichting die in het kader van de CSDDD is ingesteld om negatieve effecten te identificeren. De CSDDD verplicht bedrijven om ervoor te zorgen dat hun bedrijfsstrategie aansluit bij de doelstelling van het Klimaatakkoord van Parijs om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius. Bedrijven die onder de CSRD vallen, moeten ook hierover verslag uitbrengen.
Welke bedrijven vallen onder de CSDDD en vanaf wanneer?
De CSDDD zal van toepassing zijn op bedrijven in de EU, inclusief buitenlandse bedrijven met activiteiten in de EU.
Grote Europese bedrijven:
- Groep 1 – Bedrijven met minimaal 500 werknemers en een netto-omzet van € 150+ miljoen wereldwijd. Er zijn ongeveer 9.400 bedrijven in deze categorie.
- Groep 2 – Bedrijven in high-impact sectoren zoals textiel, landbouw en winning van mineralen met 250+ werknemers en een netto-omzet van € 40+ miljoen wereldwijd. Er zijn ongeveer 3.400 bedrijven in deze categorie. De CSDDD zal voor hen van kracht worden twee jaar nadat ze van kracht zijn geworden voor bedrijven uit Groep 1.
Niet-EU-bedrijven:
Bedrijven buiten de EU die activiteiten hebben in de EU met omzetten in de EU die gelijk zijn aan de drempels die zijn vastgesteld voor de EU Groep 1- en Groep 2-bedrijven. Er wordt geschat dat de CSDDD van toepassing zal zijn op ongeveer 4.000 bedrijven van buiten de EU.
Hoewel de CSDDD niet van toepassing is op microbedrijven, kunnen zij toch getroffen worden als zij leverancier zijn van de grotere bedrijven die onder de CSDDD vallen. Dit geldt voor leveranciers zowel binnen als buiten de EU.
Bedrijven met meer dan 1.000 werknemers en een netto omzet van meer dan € 300 miljoen moeten 3 jaar na inwerktreding van de richtlijn hieraan voldoen (op zijn vroegst in 2026: zie onder “Volgende stappen”). Bedrijven met meer dan 500 werknemers en een netto omzet van meer dan € 150 miljoen moeten 4 jaar na inwerktreding van de richtlijn hieraan voldoen. Bedrijven met meer dan 250 werknemers en een netto omzet van meer dan € 40 miljoen moeten 5 jaar na inwerktreding van de richtlijn hieraan voldoen.
Volgende stappen
Nu het Parlement over het voorstel heeft gestemd, kunnen de onderhandelingen tussen de Commissie, de Raad en het Parlement over de voorgeschreven tekst van de CSDDD beginnen. De Commissie, de Raad en het Parlement zitten nog niet op één lijn. Zo handhaaft het Parlement de zorgplicht voor bestuurders om rekening te houden met de gevolgen van hun beslissingen voor duurzaamheidskwesties en daarmee mogelijke persoonlijke civielrechtelijke aansprakelijkheid. De Raad had juist voorgesteld deze zorgplicht te schrappen. Vanwege de grote tegenstellingen is het afwachten hoe deze onderhandelingen gaan lopen en hoe de definitieve tekst van de richtlijn gaat luiden. Na inwerkingtreding van de definitieve richtlijn hebben lidstaten nog enige tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wet- en regelgeving.
Bronnen:
- Proposal for a directive of the Europeaan Parliament and of the Council on Corporate Sustainability Due Diligence and amending Directive (EU) 2019/1937, Europese Commissie, 23 februari 2023
- Corporate Sustainability Due Diligence Directive: het Europees Parlement stemt voor, Stibbe, 7 juni 2023
- The Corporate Sustainability Due Diligence Directive Brings More Scrutiny to Supply Chains, Sphera, 25 augustus 2023
